منبت کاری چیست؟ برای یادگیری منبت کاری از کجا شروع کنیم؟
در این مقاله قصد داریم در رابطه با موضوع منبت کاری چیست برای شما صحبت کنیم و بیشتر به مبحث منبت‌کاری بپردازیم. به طور کلی منبت کاری فعالیتی است، از […]
در این مقاله قصد داریم در رابطه با موضوع منبت کاری چیست برای شما صحبت کنیم و بیشتر به مبحث منبت‌کاری بپردازیم. به طور کلی منبت کاری فعالیتی است، از نوع صنایع دستی که با استفاده از چوب که یکی از مهم ترین نوع صنایع دستی می باشد، می توان خطوط ظریفی در آن به وجود آورد حاصل دسترنج این خطوط تلفیقی مؤثر از هنر و حوصله اشخاصی است که می توانند با در دست داشتن مواد اولیه بسیار ساده و پیش پا افتاده محصولات مؤثر و با ارزشی همانند، منبت‌کاری را به وجود بیاورند.
به همین جهت منبت‌کاری توانسته با هنری که به بسیاری از افراد یاد می دهد و در این زمینه آموزش می بیند، علاقه‌مندان بسیاری را به سمت خود بکشد. به طور کلی یکی از رشته های هنری منبت‌کاری محسوب می شود. حال اگر کسی علاقمند به یادگیری منبت‌کاری باشد، می تواند اول به صورت یک سرگرمی، سپس با حرفه‌ای شدن آن را به صورت یک شغل در زندگی خود ادامه دهد.
حال ممکن است، سوالات متعددی در ذهن شما در رابطه با موضوع منبت کاری وجود داشته باشد. در ادامه این مبحث چگونگی شروع منبت‌کاری و در نظر گرفتن ابزارها و تجهیزاتی که برای آموزش و کار و منبت‌کاری نیاز می باشد، را بیشتر برای شما توضیح خواهیم داد. به همین سبب لازم می دانیم بگوییم اگر شما از دسته افرادی هستید که علاقمند به کسب اطلاعات بیشتری در زمینه این که منبت کاری چیست؟ هستید، می توانید در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
در ادامه این مقاله با موضوع منبت کاری چیست؟ می توانید عنوان های زیر را مطالعه کنید:
- منبت‌کاری چیست؟
- تاریخچه هنر منبت‌کاری چیست؟
- چوب های مورد استفاده در منبت‌کاری کدام موارد می باشند؟
- سبک‌های منبت‌کاری به چه صورت است؟
- ابزار منبت‌کاری چیست؟
- میز کار منبت‌کاری چه اندازه‌ای دارد؟
- طرح های منبت‌کاری چگونه تهیه می شوند؟
- جمع‌بندی مطالب
برای شرکت در دوره های آموزشی منبت کاری آرکا چوب اینجا کلیک کنید!
منبت‌کاری چیست؟
به طور کلی منبت کاری یکی از شاخه های مؤثر و پرطرف‌دار صنایع دستی به حساب می آید که به واسطه این هنر می توان نقش ها و طرح های متفاوتی را بر روی سطح چوب به صورت برجسته به وجود آورد.
بهتر است، بدانید که رشته منبت‌کاری به واسطه چوب یکی از هنر های رایج در ایران می باشد که زیرشاخه هنرهای دستی در نظر گرفته شده است، البته لازم است، بدانید که در اغلب هنرهای دستی دیگر همانند معرق‌کاری، ابزار کاری، خراطی و دیگر موارد همانند فرایند منبت‌کاری در نظر گرفته می شود، اما نمی توان از این نوع هنر ها به عنوان منبت‌کاری اسم برد.
بهتر است، بدانید که شهری که به عنوان پایتخت جهانی منبت در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است، شهر ملایر می باشد. ملایر شهره و آوازه پایتخت منبت کاری در ایران است.
حال برای این‌که بتوانید منبت کاری را بیشتر درک کنید، بهتر است، بگوییم که منبت‌کاری به کنده کاری هایی که روی مبل صورت می گیرد و با در نظر گرفتن آن می توان طرح مورد نظر را بر روی چوب خلق کرد، نیز گفته می شود.
در گذشته اغلب طرح هایی که در منبت‌کاری مورد استفاده قرار می‌گرفت، بیشتر از نقش های گل و گیاه بود. به همین جهت به این فعالیت منبت گفته می شود. به دلیل این‌که معنی منبت یعنی محل رویش نبات یا گیاه می باشد. بهتر است، بدانید که ۲ نوع مهم از منبت‌کاری وجود دارد که یکی منبت‌کاری ریز و دیگری منبت‌کاری درشت بر روی مواردی همچون چوب عاج و استخوان می باشد که با هنر دست افراد می تواند به بهترین نحوه ممکن شکل بگیرد.
برای مشاهده سرویس خواب های منبت کاری شده آرکا چوب اینجا کلیک کنید!
تاریخچه هنر منبت‌کاری چیست؟
از گذشته ای بسیار دور حدوداً هزاران سال پیش مردمانی که هیچ گونه تخصصی نداشتند با در دست داشتن مواد اولیه ارزان که همیشه قابل دسترس می باشد، همانند چوب توانسته‌اند هنر منبت‌کاری را آغاز کنند.
به همین دلیل نمی توان حدس زد که تاریخچه هنر منبت‌کاری در جهان از چه سالی شروع به پیدایش کرده است. از طرفی دیگر به دلیل این‌که ماندگاری چوب در برابر عوامل طبیعی مانند: گرما و دیگر عوامل زیادی می باشد، ممکن است که منبت کاری هایی که در گذشته تولید شده با بروز عوامل طبیعی دست‌خوش تغییرات و فرسایشی شده اند. به همین جهت آثار منبت‌کاری بسیار قدیمی در دسترس نمی باشد و نمی توان تاریخچه‌ای برای منبت کاری در نظر گرفت.
اما با در نظر داشتن کهنه‌ترین منبت‌کاری که یک تندیس چوبی می باشد، میتوان حدس زد این تندیس محصول ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد می باشد، البته یک مجسمه چوبی دیگر که همانند بت می‌باشد، یافته شده است که یکی دیگر از قدیمی‌ترین منبت کاری ها می باشد که قدمتی ۱۱۰۰۰ ساله دارد.
منبت کاری در ایران
البته لازم است، بدانید که در کشور ما ایران نیز منبت‌کاری قدمت کهنه چند هزارساله ای دارد. همان طور که ذکر کردیم، سرآغاز استفاده از منبت‌کاری در شهرستان ملایر می باشد، زیرا در این شهرستان بر روی دسته شمشیرها، نیزه ها و سپرهای چوبی که برای ارتشیان هخامنشیان و مادها بوده است، به واسطه اشخاصی که در ملایر زندگی می‌کرده‌اند، ساخته شده است و سپس کم‌کم این هنر به درب و پنجره ها و مبلمان های امروزی گسترش یافته است. یکی از کهنه‌ترین منبت کاری هایی که در ملایر و ایران صورت گرفته است، منبت گل و مرغ می باشد که از سبک های منبت است.
در سال ۱۳۹۱ شهرستان ملایر توانست لقب شهر ملی منبت در ایران را به خود اختصاص دهد و به عنوان شهر صنایع دستی کشور نام گرفته است. شهر ملایر توانست در جهانی شدن هنر منبت‌کاری دخالت بسیاری داشته باشد.
چوب های مورد استفاده در منبت‌کاری کدام موارد می باشند؟
در نظر گرفتن چوب مدنظر برای هنر منبت‌کاری به واسطه استاد منبت‌کاری اتفاق می افتد. استاد منبت کاری با در نظر گرفتن رنگ و جنس کاری که قصد ساخت آن را دارد، می تواند از بین چوب های متفاوتی که وجود دارند، انتخاب کنند، اما ممکن است که کارایی برخی از چوب ها برای ساخت منبت کاری بیشتر باشد و کاربری آن ها برای خلق آثار هنری مهم تر باشد. این چوب ها عبارتند از:
- چوب درخت گردو
- چوب درخت گلابی
- چوب چنار نارون
- چوب راش
- چوب تبریزی
- و دیگر چوب ها
به دلیل این‌که این چوب ها دارای رنگ منحصر به فردی برای خود می باشند، می توانند برای خلق کردن انواع آثار هنری منبت‌کاری کاربرد بسیار مفیدی داشته باشند و زیبایی بسیاری با استفاده از این چوب ها برای خلق منبت‌کاری اتفاق می افتد و می‌تواند نظر بسیاری از افراد را به خود جلب کند.
سبک‌های منبت‌کاری به چه صورت است؟
با در نظر گرفتن روش های متعددی که برای ساخت انواع منبت کاری وجود دارد، این هنر منبت‌کاری می تواند به ۳ دسته مختلف زیر تقسیم بندی شود:
- حکاکی
- برجسته نمایی
- پیکرتراشی
ابزار منبت‌کاری چیست؟
به طور کلی رشته هنری منبت کاری به گونه‌ای است که نیاز نیست، برای در نظر گرفتن ابزارهای آن سرمایه زیادی را مصرف کنید. در نظر گرفتن چندین میز کار و چند لوازم مؤثری که بسیار ارزان قیمت است و به وفور یافت می شوند، می تواند برای شروع فعالیت منبت کاری مفید باشد. نیاز نیست، برای در نظر گرفتن فعالیت منبت‌کاری حتماً یک کارگاه بزرگ داشته باشید.
فضای کوچکی که بتواند ۳ میز را برای شروع فعالیت شما داشته باشد، می‌تواند به اندازه ی کارگاه منبت‌کاری مؤثر واقع شود. بهتر است، بدانید یکی از مهم‌ترین لوازم و ابزارهایی که در منبت‌کاری مورد استفاده قرار می گیرد، مغار می باشد.
مغار ابزاری است که با در نظر گرفتن آن شخصی که قصد منبت‌کاری دارد، می تواند اشکال متعددی برای چوب به وجود بیاورد و به واسطه آن تراش بر روی چوب را انجام می دهد. حال اگر بخواهیم از دیگر ابزارهای مورد نیاز برای منبت‌کاری نام ببریم می توانیم به گیره میز منبت، گیره نجاری، سوهان آهنی، سوهان کاغذی و پارچه‌ای و آبی، کاغذ روغنی یا پوستی، چکش پلاستیکی یا چوبی، لوازم تحریر، تیزکن برقی، انواع چوب های مورد نظر، چسب چوب قلم موئی، میخ‌کوب، دریل، اره، کمد وسایل، لاستیک زیر کاری، سنگ نفت، متر و دیگر مواردی را اشاره کرد.
انواع مغار مورد استفاده در منبت کاری
همان طور که ذکر کردیم، مهم‌ترین وسیله‌ای که برای منبت کاری مورد استفاده و تراشکاری قرار می گیرد، مغار می باشد. در نظر گرفتن ۴ نوع مغار در هنر دستی منبت کاری می تواند عملکردهای افراد را منحصر به فرد جلوه دهد.
حالا اگر شما از دسته افرادی هستید که قصد برپایی یک کارگاه استاندارد برای منبت کاری دارید، لازم است که مغار را به عنوان ابزار اولیه خود در دسترس داشته باشید. حال در تلاشیم که در ادامه این مطلب در رابطه با مهم ترین ابزار منبت‌کاری یعنی مغار و انواع متعدد آن برای شما مطالبی داشته باشیم.
مغار تخت
از مهم‌ترین ابزاری که برای در نظر گرفتن هنر منبت کاری به آن احتیاج است، مغار تخت می باشد. اندازه های متعددی از مغار تخت در بازار وجود دارند. افراد با در نظر گرفتن نوع فعالیت خود برای منبت کاری می توانند از مغارهای تخت با شماره‌های ۲، ۴، ۱۶، ۱۴، ۱۲، ۸، ۲۵ استفاده منحصر به فردی داشته باشند، البته لازم است، بدانید با در نظر گرفتن مغار شماره ۶ می توانید طرح مدنظر خود را به صورت کج درست کنید و در مواقعی نیاز است، از این مغار استفاده کنید.
به دلیل این‌که استفاده از مغار سرکج می تواند در بسیاری از طرح‌های منبت‌کاری مهم شمرده شود و کاربرد بسیار بالایی داشته باشد. همین طور از مغار سرکج می تواند برای تمیزکاری در گوشه های کار منبت‌کاری استفاده شود. لازم به ذکر است، بدانید وجود نداشتن مغار تخت کج می تواند شما را در اجرای سریع و تمیز و بی نقص بودن منبت‌کاری موجود با مشکلاتی رو به رو کند.
مغار نیم باز
یکی دیگر از مغار ها برای به وجود آوردن منبت‌کاری مغار نیم باز می باشد. استفاده کاربردی مغار نیم باز برای دور گیری کار می باشد. مغار نیم باز نیز بسیار در منبت‌کاری مفید می باشد و به نسبت مغار گلویی با توجه به این‌که می‌تواند طرح‌های متعددی را بر روی چوب اجرا کند، کاربرد بیشتری خواهد داشت.
مغار گلویی
عملکرد مغار گلویی مشابه به مغار نیم باز است، اما عمقی که برای آن در نظر گرفته شده است، به نسبت مغار نیم باز زیادتر است. حال اگر قصد تهیه مغار گلویی دارید، باید شماره‌های ۶. ۱۸٫ ۱۲. ۱۶. ۲۵ تهیه کنید.
مغار شفره
مغار شفره نیز از دیگر لوازمی است که برای منبت کاری مهم شمرده می شود و در ۲ اندازه کوچک و بزرگ در اختیار منبت‌کاران قرار می‌گیرد. به طور کلی عملکرد اصلی مغار شفره برای خط انداختن بر روی چوب ها می باشد و در این امر استفاده می شوند.
شما می توانید با در نظر گرفتن هر ۲ اندازه مغار شفره عملکرد بهتری در منبت‌کاری داشته باشید. به دلیل این‌که وجود مغار شفره ریز برای به وجود آوردن خطوط با پهنای کمتر و مغار شفره درشت برای به وجود آوردن خطوط با پهنای بیشتر می باشد.
چکش
چکش نیز نقش مؤثری در منبت‌کاری دارد و برای این که مغار بتواند ضربه ها و نقش های متعدد را بر روی چوب به وجود بیاورد، لازم است که چکش با وارد کردن ضربه سبب به وجود آوردن این نقوش شود، البته در نظر گرفتن چکش های پلاستیکی که مخصوص کار منبت‌کاری هستند، در این امر می تواند بسیار مفید باشد.
طی تحقیقات نشان داده شده چکش چوبی توانسته عملکرد بیشتری را به نسبت چکش پلاستیکی داشته باشد. به دلیل این‌که تصور کنید، یک چوب آزاد و پرتراکم می تواند ضربه های قوی‌تری را به مغار وارد کند، البته افراد بسیاری هستند که ترجیح می دهند، از چکش های پلاستیکی برای این امر استفاده کنند و هیچ‌گونه مشکلی از استفاده چکش های پلاستیکی ندارند.
گیره یا پیچ دستی
از دیگر ابزارهای مهم گیره یا پیچ دستی می باشد که سبب می شود تا قطعه‌ای چوب بر روی میز کار نگه داشته شود. استفاده از ۲ گیره می تواند برای محکم کردن قطعه کار بر روی میز مناسب باشد. به همین جهت داشتن ۲ گیره در شروع کار منبت کاری بسیار مهم می باشد.
به دلیل این که اندازه های متفاوتی برای قطعی در نظر گرفته شده مورد استفاده قرار می‌گیرد، لازم است که از ۲ گیره بزرگ و ۲ گیره کوچک در این راستا استفاده کنید. اگر قطعه مورد نظر شما اندازه کمتری دارد، گیره های سایز ۱۵ می‌تواند برای عملکرد شما بهتر باشد، اما اگر قطعه مورد نظر بزرگ‌تر باشد، لازم است که از گیره های سایز ۴۰ استفاده کنید.
میز کار منبت‌کاری چه اندازه‌ای دارد؟
برای این‌که بتوانید منبت‌کاری را به نحو احسن انجام دهید، به یک میز کار چوبی نیاز دارید. در اینترنت ایده های متعددی برای استفاده از میز کار منبت کاری وجود دارد، اما اگر بخواهیم حدوداً اندازه میز کار منبت‌کاری را برای شما در نظر بگیریم، باید بدانید هنگامی که در حالت ایستاده قرار دارید، دست خود را مشت کنید و آن را زیر چانه تان بگذارید و ارتفاع مناسب برای میز منبت‌کاری تا انتهای ساعد دستتان می باشد و به بهترین نحو ممکن می توانید از این طریق از میز کار منبت‌کاری استفاده کنید.
تجهیزات تیز کردن مغار
همان‌طور که گفتیم، مغار از مهم ترین ابزار های منبت‌کاری می باشد. حال در بسیاری از موارد به دلیل استفاده زیاد از مغار ها کند می شوند. لازم است که با استفاده از فلز مناسبی تیغه مغار را تیز کرد.
حال به همین جهت لازم است، تجهیزات و ابزارهایی داشته باشید تا بتوانید در صورت نیاز مغار کند شده را تیز کنید. قبل‌ترها با استفاده از سنگ نفت می‌توانستند تیز کردن مغار را به همراه داشته باشند، اما امروزه نیز اساتید منبت‌کاری با استفاده از سنگ سنباده تیز کردن مغار را انجام می‌دهند. همین طور سنگ نفت در کارگاه‌های منبت کاری می تواند حضور پررنگی داشته باشد و کار تیز کردن را انجام دهند.
طرح های منبت‌کاری چگونه تهیه می شوند؟
برای این‌که بتوان منبت کاری را شروع کرد لازم است که یک طرح مد نظر برای انتقال آن بر روی چوب داشته باشیم. بسیاری از افراد با در نظر گرفتن طرح های ذهنی می توانند آن ها را بر روی چوب پیاده سازی کنند و نقش های متعددی را به وجود بیاورند،
اما اصولاً برای این‌که بتوانید از طرح های متعدد منبت‌کاری استفاده کنید، مجلات و کتاب های زیادی وجود دارد که با در دست داشتن آن ها از تمامی طرح های منبت‌کاری استفاده کنید، اما یکی دیگر از آسان‌ترین راهکارها برای استفاده از طرح های منبت‌کاری دانلود رایگان آن ها از اینترنت می باشد و به سادگی می‌توانید آنها را بر روی چوب پیاده سازی کنید.
جمع بندی مطالب
در مطالب بالا در تلاش بودیم در رابطه با هنر منبت‌کاری برای شما اطلاعات مؤثری داشته باشیم. در این راستا توضیحات متعددی در رابطه با منبت‌کاری و تاریخچه منبت‌کاری برای شما داشتیم. امیدواریم که با در نظر گرفتن مطالب بالا بتوانید اطلاعات مفیدی را در رابطه با موضع منبت کاری کسب کنید.
توضیحات ما در مورد این که منبت کاری چیست؟ به پایان رسید. امیدواریم به طور کامل متوجه این موضوع شده باشید که منبت کاری چیست.